Pracodawcy, którzy odmówią dostępu przedstawicielom związków zawodowych na teren zakładu pracy, mogą stanąć przed sądem. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) planuje wprowadzenie przepisów, które na to pozwolą. Związki zawodowe od lat dążą do uzyskania takich uprawnień. Nowe przepisy mają to zagwarantować, jednak prawnicy krytykują je za brak konkretnych celów,
Projekt ustawy o układach zbiorowych pracy (nr UC34) zmienia ustawę o związkach zawodowych, umożliwiając przedstawicielom związków zawodowych, niebędącym pracownikami, dostęp do zakładów pracy.
Szerokie uprawnienia dla związków zawodowych
Nowy art. 37 umożliwia przedstawicielom zakładowych organizacji związkowych wstęp na teren zakładu pracy, pod warunkiem, że:
- Są przedstawicielami organizacji związkowej działającej u danego pracodawcy lub związku zawodowego, którego członkowie pracują dla tego pracodawcy.
- Przestrzegają wewnętrznych przepisów pracodawcy i nie utrudniają pracy.
– To jest bardzo szeroki przepis, który zobowiązuje pracodawcę do umożliwienia dostępu przedstawicielom związków zawodowych. Warunki są dwa: przedstawicielstwo zakładowe oraz przestrzeganie wewnętrznych przepisów pracodawcy.
Nakaz i kara
Projekt wprowadza również nowy art. 28(1) ust. 1 do ustawy o związkach zawodowych, który zobowiązuje pracodawcę do zapewnienia dostępu do zakładu pracy przedstawicielom związków zawodowych. Osoby te muszą przestrzegać wewnętrznych przepisów pracodawcy i ich obecność nie może utrudniać pracy.
Naruszenie tych przepisów będzie karane grzywną lub ograniczeniem wolności, zgodnie z nowym art. 35 ustawy o związkach zawodowych.
Cel dyrektywy unijnej
MRPiPS w uzasadnieniu do projektu powołuje się na dyrektywę 2022/2041, która promuje rokowania zbiorowe. Dyrektywa zakłada, że państwa członkowskie powinny ułatwiać przedstawicielom związków zawodowych dotarcie do pracowników.
Rola związków zawodowych i korzyści z członkostwa
Związki zawodowe odgrywają kluczową rolę w ochronie praw pracowników, negocjowaniu korzystniejszych warunków pracy i wynagrodzeń, a także w zapewnianiu bezpiecznych i godnych warunków zatrudnienia. Członkostwo w związku zawodowym daje pracownikom silniejszą pozycję negocjacyjną, dostęp do porad prawnych oraz wsparcie w sytuacjach konfliktowych z pracodawcą. Związki zawodowe prowadzą również działania edukacyjne, podnosząc świadomość pracowników na temat ich praw i obowiązków. Dzięki solidarności i wspólnym działaniom związkowcy mogą skuteczniej wpływać na poprawę warunków pracy i zabezpieczać interesy zatrudnionych.
Konsekwencje dla pracodawców
Niezapewnienie dostępu przedstawicielom związków zawodowych będzie traktowane jak przestępstwo, co może prowadzić do odpowiedzialności karnej członków zarządu spółki. Pracodawcy powinni przed wpuszczeniem przedstawiciela związku wymagać zapoznania się z wewnętrznymi zasadami i dokumentami firmy.